Confucianistisch en Communistisch China, overeenkomsten en verschillen.

Essay by Melvin91B, March 2008

download word file, 7 pages 3.0

Downloaded 3553 times

China, een zeer groot land met heel veel mensen. Een land dat veel eeuwen hetzelfde besturingssysteem heeft gehad, het confucianisme. Maar in het begin van de 20e eeuw werd het systeem na eeuwenlang een steevast bestaan te hebben gehad, toch van zijn troon gestoten. Het Communisme werd het nieuwe besturingssysteem. Een ander systeem, maar wat is er dan zo anders aan? Of is er niet zoveel anders en zijn er toch veel overeenkomsten? Allemaal vragen waarop ik ga proberen een antwoord te geven.

Allereerst de opkomst van het confucianisme. Confucius is de gelatiniseerde naam van Lu, Kongzi, ook wel meester Kong genoemd. Hij zou geleefd hebben van 550 tot 479 voor Christus. Het was in de latere perioden van de Zhou-dynastie en wordt ook wel de periode van ‘de Strijdende Staten’ genoemd, omdat er toen veel sociale onrust heerste en er geen ordelijk en duidelijk bestuur aanwezig was. Dit gaf dus aanleiding voor filosofen en leermeesters als meester Kong om hun ideeën, over het bestuur voor China, te verspreiden.

Uiteindelijk heeft het Confucianisme het gemaakt tot basis voor het Chinese bestuur, en dat is eeuwenlang zo gebleven. Nu het Communisme. Hoe heeft die zijn opmars gemaakt? Na de bokseropstand, waar China opnieuw vernedert was door legers van Westerse landen, was eveneens zeer veel armoede, honger, en rouw. Dit brengt ons tot de eerste overeenkomst. Ook bij het Confucianisme was er veel sociale onrust en waren er veel dingen mis. Zo konden beide bestuursvormen hun opmars maken. Nadat China in 1916 onder de leiding kwam van de zogeheten Warlords, waren er veel politieke partijen en revolutionaire groeperingen die ideeën hadden voor het veranderen voor het land, en dus werd in 1921 de Chinese Communistische Partij (CCP) opgericht. Uiteindelijk ontstond er een burgeroorlog tussen de communisten en de nationalistische partij (KMT), die uiteindelijk door de communisten gewonnen werd, zodat Mao Zedong aan de macht kon komen.

Nu zal ik dieper ingaan op de inhoud van de twee bestuursvormen. Allereerst wil ik een overeenkomst noemen, die ik heb kunnen vinden dankzij dossierbron 3 uit het tekstboek. Dit stuk komt uit een boek dat is geschreven door de lijfarts van Mao, Dr. Li Zhisui. In dit stuk staan enkele ideeën van Mao beschreven en wat Mao’s kijk is op het verleden van China en hoe hij dit wist of probeerde toe te passen in het Communistische Chinese bestuur. In het begin van de tekst staat een quote van Mao die gelijk mijn aandacht trok: “Wij moeten leren van het verleden om er in het heden profijt van te trekken.” Dit is ook te vinden in het Confucianisme. Denk hierbij aan de staatexamens. In deze toetsen werd de kennis van de Confucianistische Klassieken uitgebreid getoetst. Slagen voor deze examens werd gezien als een voorwaarde om benoemd te worden tot ambtenaar. In deze Klassieken stonden de perfecte daden van de heilige vorsten en wijze ambtenaarsdragers uit het begin van de Zhou-tijd beschreven. Je kan dus zeggen dat ook het Confucianisme ervan uit ging dat er uit het verleden veel te leren valt, om er in het heden profijt van te hebben. Zeker een overeenkomst in mijn opzicht.

Pagina uit een boek van de Confucianistische klassieken.

Nog een, in mijn ogen, overeenkomst is de verplichting van het lezen van een boek, of teksten, over en/of geschreven door het toen regerende bestuur. In sommige tijden van het Confucianisme was het staatsexamen een groot onderdeel van de maatschappij. Zonder het slagen van dit examen kon je geen ambtenaar worden en werd het je dus verplicht om de klassieken te bestuderen. Mao Zedong bracht op een gegeven moment ‘Het Rode Boekje’ uit, waarin vele van zijn citaten staan afgedrukt. Het boekje had een record oplage (zie dossierbron 7), Mao Zedong was nota bene zeer populair, maar het was vrijwel ook een verplichting. Het niet in het bezit zijn van het boekje kon in sommige gevallen leiden tot stokslagen of gevangenschap. Het is niet een volledige en duidelijke overeenkomst, maar er zit toch enig verband in wat betreft verplichting, en beide vertonen ze toch enigszins een richtlijn voor het leven. De inhoud van de teksten en de doelen vertonen wel verschillen. In de Confucianistische Klassieken zijn daden in het verleden beschreven, en is bedoelt om ambtenaren bewust te maken van het verleden om zo in het heden beter te kunnen functioneren. Het Rode boekje, bevat citaten van Mao, en zou ik eerder omschrijven als propaganda, om mensen nog meer te overtuigen om Mao te blijven volgen en steunen.

Een logisch verschil tussen het Confucianisme en het Communisme is dat het confucianisme wilde dat het volk de confucianistische principes leerde (staatsexamens), terwijl het communisme natuurlijk wilde dat het volk de communistische principes wist. Wat dan wel weer een overeenkomst met zich mee. En dat is dat beide systemen hun principes en manier van leven al vroeg, bij de jeugd, erin wilde ‘stampen’. (zie dossierbron 9)Nog een overeenkomst tussen het Confucianisme en het Communisme, is te vinden in de zes deugden van het Confucianisme. De zes deugden waren de basiswaarden en konden worden gezien als een soort richtlijnen. De deugd Chung, ook wel bekend als trouw, betekent dat je loyaal moet zijn. Niet alleen aan je familie, maar ook aan je vaderland. Dit kan worden gezien als een overeenkomst met het Communisme, omdat daar trouw voor het vaderland centraal staat. Zo waren er in het communisme collectieve boerderijen, en probeerde Mao zo veel mogelijk zelfvoorzienende gemeenschappen te creëren.

Maar er zijn ook verschillen. Een van de grootste verschillen zit hem in de maatschappelijke ordening. We beginnen met het Confucianisme. Daarin staat maatschappelijke ordening voorop, zo staat de vorst boven zijn onderdanen, staat de vader boven zijn vrouw en zijn zonen en staat de vrouw onder haar oudste zoon als haar echtgenoot overleden is. Je kan dus zeker spreken van een hiërarchie in de maatschappij, en binnen de families. Het idee achter communisme is wat dat betreft heel anders. Het idee van Communisme is dat iedereen gelijk is en dat er dus geen verschillende klassen of hiërarchieën ontstaan. Het communisme wilde dan ook dat het respect voor ouderen, wat in het confucianisme het geval was, werd omgezet in het vertrouwen in de jonge generatie. Mao liet dan ook kinderen hun ouders bekritiseren wanneer hun ouders zich teveel vasthielden aan oude gewoontes, zoals het vereren van voorouders etc. Ook was er in het confucianisme een rangorde in beroepssectoren. Zo stonden de ambtenaren bovenaan, gevolgd door de boeren, ambachtslieden, en de handelaren als laatste. Dit kan ook gezien worden als verschillende klassen. Zoals eerder al is gezegd is het idee achter communisme juist het vernietigen van dit soort klassenverdelingen, en moest iedereen werken voor hun land en de gemeenschap, ongeacht wat hun aandeel in de maatschappij is. “ Serve the people” was dan ook een bekende slagzin in het communistische China onder leiding van Mao. Door deze gelijkheid in het communisme ontstaat er nog een groot verschil. Als iedereen gelijk is, dan zijn vrouwen ook gelijk aan de mannen. Vrouwen kregen dankzij het communisme veel meer rechten, ze werden gelijk gesteld aan de mannen. Iets wat in het confucianisme absoluut niet het geval was. Vrouwen werden gelijk behandeld en betaald, ze mochten land bezitten en mochten hun eigen naam houden nadat ze getrouwd waren. Kortom verdween dus de grote hiërarchie in de families en kwam er meer gelijkheid in China.

De manier van het ‘onder controle houden’ van de Chinese bevolking vertoont ook verschillen. Het confucianisme vindt dat het straffen van mensen en het opstellen van vele wetten niet de juiste manier is om de mensen in China een goed leven te laten leiden, en zo de harmonie in het land te bewaren. Het confucianisme deed dit veel liever door middel van rituelen. Ook erg belangrijk was de voorbeeld functie die de vorst had voor het volk. De vorst moest deugd uitstralen en het volk moest hem volgen in die goede manier van leven. (Zware) straffen waren niet aan de orde. Zo zei Confucius (zie begin module in tekstboek): “Waarom zou u gebruik maken van de doodstraf? Als u het goede nastreeft, zal ook het volk goed handelen. De deugd van een heer is als die van de wind, de deugd van de gewone man als het gras. Onder de kracht van de wind kan het gras niet anders dan buigen.” De rituelen werden gebruikt om de mensen bewust te maken van hun fouten en schaamte zodat ze het in het vervolg niet meer doen. Dit in tegenstelling tot het Communisme. Onder het bewind van Mao zijn er uiteindelijk miljoenen Chinezen omgekomen, waaronder vele die zijn vermoord door de rode Garde, omdat ze enigszins tegen Mao’s beleid waren.

Nog een verschil is het feit, dat wanneer er bij het Confucianisme grote sociale onrust was, door bijvoorbeeld een hongersnood of epidemie, dan was het hemels mandaat verloren en had de bevolking het recht om in opstand te komen en een nieuwe dynastie aan de macht te helpen. Volgens het Communisme is er zeker geen recht van het volk om in opstand te komen en de leider van de troon af te stoten. Deze opstanden werden meestal hard in de grond gedrukt door de Rode Garde, en anders wel op een andere manier.

Er zijn dus vele verschillen en overeenkomsten tussen het Confucianisme en het Communisme. Nog steeds zijn vele aspecten van het Confucianisme in het hedendaagse China te vinden. Zo doen steeds meer Chinese ouders hun kinderen op Confucianistische les en is het respect en de verering van ouderen gebleven. Naar mijn mening is dit de oorzaak van het feit dat het Confucianisme eeuwenlang heeft bestaan, en zo diep in de Chinese cultuur zit, dat het zeker niet in een eeuw totaal kan vervangen worden door een ander systeem met daarbij behorende principes. Kortom zal het confucianisme voorlopig, of misschien wel nooit, geheel uit de Chinese cultuur verdwijnen. De toekomst zal het uitwijzenÂÂ