Notes in Polish about the Srodowisko zagrozenia zdrowia

Środowiskowe zagrożenia zdrowia

Wykład 2

11.10.06

"Suma społecznych i kulturowych czynników dodanych do podstawowych cech biologicznych"

Zdrowie publiczne

Proces mobilizowania lokalnych, narodowych i międzynarodowych zasobów w celu zabezpieczenia warunków, w których ludzi mogą być zdrowi.

Promocja zdrowia

zdrowie trzeba:chronić, wspierać, kształtować, wzmacniać

Człowiek musi mieć możliwości:

-kontrolować własnego zdrowia

-ewolucji w zakresie potrzeb zdrowo

-dokonywania świadomych wyborów postępowania

-wspierania i poprawiania zdrowia

Działania społeczne i polityczne na poziomie indywidualnym i zbiorowym, których celem jest:

-podniesienie stanu świadomości zdrowotnej społeczeństwa

- krzewienie zdrowego stylu życia

-tworzenie warunków sprzyjających zachorowań

Promocja zdrowia jest realizowana przez:

-aktywację społeczeństw lokalnych

-aktywacje polityków

-aktywację profesjonalistów i laików

Cele promocji zdrowia:

*osiągnięcie trwałych zmian zachowań:

- reakcje zachowań będących wynikami ryzyka

-rozpowszechnienie zachowań prozdrowotnych

- ewolucja prozdrowotna i proekologiczna

*wspieranie zmian w środowisku, które eliminują lub redukują środowiskowe przyczyny zagrożeń zdrowia

Poziomy promocji zdrowia

*środowiskowy- oddziaływania na środowisko pracy i życia; głównie ochrona zdrowia np. zdrowe miasto, zdrowy dom

*społeczny- oddziaływanie na grupy społeczne, tworzenie nowych sprzyjających zdrowiu wzorców, standardów zachowań

instrumenty: edukacja, reklama, polityka fiskalna, ustawodawstwo

*instytucjonalny (organizacyjny)- instytucje jako ośrodki promujące zdrowie (zdrowa szkoła, szpital, itp.)

Mean surface temperature change for 1999–2008 re...

Shows in graphic form the projected increase in ca...

Dzień Ziemi 2008

-tworzenie kultury sprzyjającej zdrowiu w miejscach pracy

*indywidualny - główna sfera działań w każdym modelu promocji zdrowia; konieczność dotarcia do człowieka, jednostki

Promocja zdrowia----- profilaktyka-----leczenia

Promocja - działania służące wzmacnianiu zdrowia

Prewencja- działania mające na celu zapobieganie chorobom

Leczeni- działanie terapeutyczne

Rehabilitacja- działanie ograniczające skutki chorób

Prewencja często pomaga w promocji zdrowia.

Cele promocji zdrowia:

*zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności:

- mierniki:średnia długość życia; średnie oczekiwania długości życia

*redukcja czynników ryzyka; czynniki ryzyka to sygnały / markery zagrożenia, nie muszą być i zazwyczaj nie są bezpośrednimi przyczynami chorób

Cechy jednostek w środowisku istotnie związane z pojawieniem się chorób, np. długotrwałe bezrobocie, niski poziom wykształcenia, podwyższone stężenie cholesterolu, obecność określonych chorób w rodzinie.

Ocena czynników ryzyka

*jeden ze sposobów pomiaru potrzeb zdrowotnych jednostek i zbiorowości

*ukierunkowuje odwołania w zakresie odnowy zdrowia na najbardziej potrzebujących

*pomagają określić co należy robić

Cele promocji zdrowia

*zmiana różnych zachowań zdrowotnych

*zmniejszenie absencji chorobowej

*obniżenie kosztów opieki zdrowotnej

*wzrost wiedzy społeczeństwa o czynnikach wpływających na zdrowie

*lepsze standardy organizacyjne, lepsze warunki życia

Wykład 3 17.10.06

Klimat na Ziemi jest zdeterminowany poprzez procesy i interakcje między procesami zachodzącymi w obrębie: Słońca, oceanu, atmosfery, powierzchni lądów , biosfery.

UN' s International Panel on Climate Change

- przygotowuje o wpływie zmian klimatycznych na stn środowiska naturalnego i zdrowie człowieka

- określa potencjalne zagrożenia i korzyści

Wpływ zmian klimatycznych na zdrowie

- różny w różnych obszarach geograficznych

- zależny od pory roku- wyraźnie widać to w częstości występowania: różnych infekcji, chorób powstających na skutek spozywania żywności o nieodpowiedniej jakości (obecność w żywności bakterii, grzybów)

W XX- tym wieku srednia temp. powierzchni Ziemi wzrosła o 0,6 celcjusz w tym 2/3 tego wzrostu nastąpiło po 1975.

Temp

Wilgotność

sprzyjające warunki dla rozwoju:

- grzybów

- bakterii

- wirusów

w środowisku naturalnym( gleba , woda, powietrze), w instalacjach klimatycznych, itp.

Wpływ zmian temp. i wilgotności na zdrowie

*istotnie zależy poziomu rozwoju ekonomicznego

- szczególnie widoczny w krajach biednych

*eliminacja ich niekorzystnego wpływu wymaga np.

- zmiany w sposobie przechowywania żywności ( lodówki)

- odpowiednie zabezpieczenie źródeł wody pitnej

- dbałość o higienę

WHO oceniła (raport z 2002) że zmiany klimatyczne były odpowiedzialne za:

- 2,4 % zachorowało na biegunkę

- 6% zachorowało na malarię

które występowały na świecie w 2000 r,

Wpływ klimatu na zdrowie:

*bezpośredni np. wpływ stresu termicznego, nagłych zjawisk atmosferycznych

*pośredni np. poprzez wpływ na rozwój innych organizmów, głównie patogenów i ich wpływ na ryzyko rozwoju chorób

*zależny od czynników środowiskowych i socjo- ekonomicznych

*zależny od zdolności do przystosowywania się do nowych warunków (technologie, organizacje)

Zmiany klimatyczne mogą powodować:

- wzrost umieralności/ śmiertelności związana ze wzrostem temp, otoczenia

- spadek umieralności z powodu bardzo niskiej temp.

- wzrost częstotliwości epidemii chorób infekcyjnych rozwijających się po powodziach, sztormach; zależą od obszaru geoeraficznego

Wpływ zmian klimatu na zdrowie populacji zależy od:

*gęstości zaludnienia

*poziomu rozwoju ekonomicznego

*poziomu dochodu

*dostępności żywności

*stanu środowiska przyrodniczego

*statusu zdrowotnego

*jakości w dostępności opieki zdrowotnej

Grupy szczególnie narażone:

*dzieci

*osoby w wirku podeszłym

*ludzie o niskim statusie materialnym

Konieczność

- przewidywania efektów zjawisk

-zapobiegania niekorzystnym efektom

- przewidywanie klęsk żywiołowych

-ostrzeganie

- minimalizacja zagrożeń:

- odpowiednie planowanie zabudowy i gęstości zaludnienia

- odpowiednie kształtowanie środowiska np. wały ochronne, zbiorniki retencyjne, odpowiednie zalesienie, itp.

Zmiany klimatyczne- potencjalne efekty wpływające na zdrowie c.d.

*zanieczyszczeni powietrz- poziomy alergenów

*zmiany w rozwoju i przenoszeniu patogenów- częstość infekcji

*wpływ na produkcję żywność:

- płodność roślin

- choroby roślin i zwierząt

- warunki hodowli

*bezpośredni wpływ :

-wysokich i niskich temp.

- nagłych zmian pogody

- klęsk żywiołowych nie występujących tradycyjnie na danym obszarze geograficznym

klimat------ dostępność wody i żywności-------stan odżywiania i niedożywienie---stan zdrowia

ZDROWIE

Ocenia się iż w latach 80, 90-tych średnie stężenie ozonu:

- w rejonie Europy zmniejszyło się o 4%

- w rejonie Australi, Nowej Zelandii, Argentyni, Afryce Płd. zmniejszyło się o 6-7%

Promieniowanie UV

*Skóra:

-oparzenia słoneczne

- uszkodzenia

- zwiększone ryzyko chorób nowotworowych

*oczy:

- degeneracja komórek

- zaburzenia widzenia

- katarakta

- choroby nowotworowe

*układ immunologiczny:

- obniżenie odporności komórkowej

- wzrost podatności na infekcję

- zaburzenia odporności organizmu na szczepienia profilaktyczne

- aktywacja uśpionych wirusów i ich mutacji

*wpływ na produkcje wit. D:

-zmniejszone ryzyko rozwoju osteoporozy, a także chorób układu kostnienia, rozwoju gruźlicy i innych chorób

*wpływ na okres snu, na samopoczucie, nastrój, zachowanie

*uwidacznianie efektów sezonowych

*wpływ na rośliny i zwierzęta

- na molekularny przebieg procesu fotosyntezy

- inne efekty mogące powodować zmiany w populacji roślin i zwierząt

Działalność człowieka

Zmiana otoczenia pod względem właściwości fizycznych, chemicznych, biologicznych i społecznych.

Działanie różnych czynników środowiskowych oraz czynników zawiązanych z wykonywaną pracą na organizm człowieka określa się mianem czynników obciążenia.

Czynniki obciążenia

organizm

Adaptacja:

- optymalizacja funkcji organizmu podczas przebywania w dwnych warunkach środowiska

*przywrócenie równowagi środowisku wewnętrznemu

*wytworzenie struktury /funkcji komórek/ tkanki/ narządów o zwiększonej sprawności i tolerancji na działanie bodźca

*wzmocnienie reakcji obronnych

*wzmocnienie odnowy struktury org.

*wzmocnienie przystosowań wspomaganych np. poprzez wzrost spożywania płynów

ERGONOMIA

*Stworzenie komfortu pracy i bezpiecznych warunków otoczenia w celu zachowania dobrego stanu zdrowia, zwiększenia aktywności pracy, wzrostu jakości wytwarzanego produktu

*Dostosowanie narzędzi pracy oraz środowiska pracy do cech psychofizycznych człowieka

Zdolność/ możliwość przystosowania organizmu człowieka do zmieniających się warunków środowiskowych

- duże zróżnicowanie osobnicze

-koniczność doboru ludzi ze względu na ich możliwości i zdolności przystosowawcze

- zmienne w czasie dla danej osoby

Mikroklimat

- warunki klimatyczne występujące lub wytworzone w określonej organicznej przestrzeni

- składowe: promieniowanie cieplne, temp., powietrze, wilgotność

- wpływ na ogólne samopoczucie człowieka, jego sprawność fizyczną i umysłową, funkcję organizmu, zachowanie dobrego stanu zdrowia.

English: Rajendra K. Pachauri, Chairman, Intergove...